Desilo se u 1995. godini
1
1.1
2.1
3.1
4.1
5.1
6.1
7.1
8.1
9.1
10.1
11.1
12.1
13.1
14.1
15.1
16.1
17.1
18.1
19.1
20.1
21.1
22.1
23.1
24.1
25.1
26.1
27.1
28.1
29.1
30.1
31.1
2
1.2
2.2
3.2
4.2
5.2
6.2
7.2
8.2
9.2
10.2
11.2
12.2
13.2
14.2
15.2
16.2
17.2
18.2
19.2
20.2
21.2
22.2
23.2
24.2
25.2
26.2
27.2
28.2
29.2
3
1.3
2.3
3.3
4.3
5.3
6.3
7.3
8.3
9.3
10.3
11.3
12.3
13.3
14.3
15.3
16.3
17.3
18.3
19.3
20.3
21.3
22.3
23.3
24.3
25.3
26.3
27.3
28.3
29.3
30.3
31.3
4
1.4
2.4
3.4
4.4
5.4
6.4
7.4
8.4
9.4
10.4
11.4
12.4
13.4
14.4
15.4
16.4
17.4
18.4
19.4
20.4
21.4
22.4
23.4
24.4
25.4
26.4
27.4
28.4
29.4
30.4
5
1.5
2.5
3.5
4.5
5.5
6.5
7.5
8.5
9.5
10.5
11.5
12.5
13.5
14.5
15.5
16.5
17.5
18.5
19.5
20.5
21.5
22.5
23.5
24.5
25.5
26.5
27.5
28.5
29.5
30.5
31.5
6
1.6
2.6
3.6
4.6
5.6
6.6
7.6
8.6
9.6
10.6
11.6
12.6
13.6
14.6
15.6
16.6
17.6
18.6
19.6
20.6
21.6
22.6
23.6
24.6
25.6
26.6
27.6
28.6
29.6
30.6
7
1.7
2.7
3.7
4.7
5.7
6.7
7.7
8.7
9.7
10.7
11.7
12.7
13.7
14.7
15.7
16.7
17.7
18.7
19.7
20.7
21.7
22.7
23.7
24.7
25.7
26.7
27.7
28.7
29.7
30.7
31.7
8
1.8
2.8
3.8
4.8
5.8
6.8
7.8
8.8
9.8
10.8
11.8
12.8
13.8
14.8
15.8
16.8
17.8
18.8
19.8
20.8
21.8
22.8
23.8
24.8
25.8
26.8
27.8
28.8
29.8
30.8
31.8
9
1.9
2.9
3.9
4.9
5.9
6.9
7.9
8.9
9.9
10.9
11.9
12.9
13.9
14.9
15.9
16.9
17.9
18.9
19.9
20.9
21.9
22.9
23.9
24.9
25.9
26.9
27.9
28.9
29.9
30.9
10
1.10
2.10
3.10
4.10
5.10
6.10
7.10
8.10
9.10
10.10
11.10
12.10
13.10
14.10
15.10
16.10
17.10
18.10
19.10
20.10
21.10
22.10
23.10
24.10
25.10
26.10
27.10
28.10
29.10
30.10
31.10
11
1.11
2.11
3.11
4.11
5.11
6.11
7.11
8.11
9.11
10.11
11.11
12.11
13.11
14.11
15.11
16.11
17.11
18.11
19.11
20.11
21.11
22.11
23.11
24.11
25.11
26.11
27.11
28.11
29.11
30.11
12
1.12
2.12
3.12
4.12
5.12
6.12
7.12
8.12
9.12
10.12
11.12
12.12
13.12
14.12
15.12
16.12
17.12
18.12
19.12
20.12
21.12
22.12
23.12
24.12
25.12
26.12
27.12
28.12
29.12
30.12
31.12
1. januar/siječanj
-
Austrija, Finska, i Švedska ulaze u Evropsku uniju.
1. januar/siječanj
-
U Bosni je stupio na snagu četvoromesečni prekid neprijateljstava postignut uz posredovanje bivšeg predsednika SAD Džimija Kartera.
1. januar/siječanj
-
Svetska trgovinska organizacija stupa na snagu.
1. januar/siječanj
-
Ubio se Fred Vest, britanski serijski ubica.
1. januar/siječanj
-
Umro Eugen Vigner, maćarski fizičar, laureat Nobelove nagrade.
2. januar/siječanj
-
Umro Mohamed Sijad Bare, bivši predsednik Somalije.
4. januar/siječanj
-
Domaća i svetska javnost oštro protestovale zbog toga što je država preuzela list „Borba“ i pritiska vlasti na ostale nezavisne medije. Taj nezavisni beogradski dnevnik privatizovan početkom 90-ih u vreme reformske vlade Ante Markovića.
6. januar/siječanj
-
U provinciji Šansi na severu Kine poginulo je najmanje sto ljudi u eksploziji posle sudara dva teretna voza natovarena tonama trinitrotoluola.
9. januar/siječanj
-
Umro Piter Edvard Kuk (engl. Peter Cook), engleski komičar, satiričar i pisac.
17. januar/siječanj
-
Katastrofalni zemljotres pogodio japanski grad Kobe. Poginulo je više od 6.000 ljudi, a šteta je procijenjena na 95 milijardi dolara.
17. januar/siječanj
-
Rođen Filip Janković, srpski fudbaler.
18. januar/siječanj
-
Umro Adolf Fridrih Johan Butenant (njem. Adolf Friedrich Johann Butenandt, njemački hemičar.
19. januar/siječanj
-
Ruske trupe zauzele predsedničku palatu u Groznom, glavnom gradu Čečenije.
20. januar/siječanj
-
Rođen Joey Badass, američki reper, tekstopisac i glazbeni producent.
22. januar/siječanj
-
Rođen Nikola Rebić, srpski košarkaš.
22. januar/siječanj
-
U samoubilačkoj bombaškoj akciji palestinskog teroriste u Izraelu poginulo 19 i povređeno oko 60 ljudi, među kojima je bio veći broj izraelskih vojnika koji su na autobuskoj stanici čekali prevoz.
26. januar/siječanj
-
Rođen Nemanja Maksimović, srpski fudbaler.
27. januar/siječanj
-
Rođen Staniša Mandić, srpski i crnogorski fudbaler.
28. januar/siječanj
-
U najkrvavijem sukobu od početka nasilja islamskih ektremista u Egiptu poginulo 14 ekstremista, dva policajca i dva prolaznika koja su se našla u unakrsnoj vatri.
30. januar/siječanj
-
U jednom od najtežih napada tokom trogodišnje pobune islamskih ekstremista u Alžiru, u eksploziji automobila-bombe poginulo najmanje 20, a povređeno oko 60 ljudi.
31. januar/siječanj
-
Umro George Stibitz, američki istraživač.
1. februar/veljača
-
Poplave u Holandiji naterale oko 250.000 ljudi da napuste domove.
3. februar/veljača
-
NATO održao prvu vojnu vežbu na teritoriji nekadašnje Istočne Nemačke.
4. februar/veljača
-
Umrla Patriša Hajsmit (engl. Patricia Highsmith), američka književnica.
7. februar/veljača
-
U Islamabadu, u Pakistanu, uhapšen Ramzi Jusuf, glavni osumnjičeni za napad na Svetski trgovinski centar u Njujorku 1993. kada je poginulo šest osoba, a više od 1.000 povređeno.
8. februar/veljača
-
Rođen Mijat Gaćinović, srpski fudbaler.
9. februar/veljača
-
Umro Olga Skovran, srpski koreograf, pedagog, osnivač i direktor ansambla "Kolo".
17. februar/veljača
-
Albanci u Tetovu u Makedoniji počeli su masovne demonstracije zbog odbijanja vlasti da prizna "albanski univerzitet" u tom gradu. U sukobima s policijom poginuo je jedan demonstrant, a veći broj je povređen.
19. februar/veljača
-
Rođen Nikola Jokić, srpski košarkaš.
25. februar/veljača
-
Rođen Mario Hezonja, hrvatski profesionalni košarkaš. Jedan je od najvećih europskih talenata na poziciji beka šutera.
26. februar/veljača
-
Posle gubitka oko milijardu dolara koje je na berzi u Singapuru izazvao diler Nik Lison, bankrotirala londonska banka "Bering", jedna od najstarijih i najuglednijih britanskih banaka.
27. februar/veljača
-
Rođen Sergej Milinković-Savić, srpski fudbaler.
1. mart/ožujak
-
Umro Georges J. F. Köhler njemački biolog.
1. mart/ožujak
-
Umro Sezar Rodrigez, španski fudbaler i trener.
8. mart/ožujak
-
Rođen Marko Gudurić, srpski košarkaš.
10. mart/ožujak
-
U eksploziji ispred džamije u pakistanskom gradu Karačiju i pucnjavi jednog teroriste na ljude koji su potrčali da pomognu povređenima, poginulo 12 ljudi, uključujući petoro djece, a 26 povrjeđeno.
12. mart/ožujak
-
Umro Mija Aleksić, srpski glumac.
14. mart/ožujak
-
Astronaut Norman Tagard postao prvi Amerikanac koji je poleteo u kosmos ruskom raketom, lansiranom sa kosmodroma u Bajkonuru u Kazahstanu.
17. mart/ožujak
-
Vojska Azerbejdžana je, nakon žestokih borbi, ugušila dvodnevnu policijsku pobunu u severnim predgrađima glavnog grada Bakua. Pobunu protiv predsednika Hejdara Alijeva predvodio je zamenik munistra unutrašnjih poslova Rovšan Javadov.
20. mart/ožujak
-
Oko 35.000 turskih vojnika upalo u Irak, u operaciji protiv kurdskih pobunjenika.
20. mart/ožujak
-
Sekta Aum Shinrikyo izvršila u tokijskoj podzemnoj željeznici napad otrovnim plinom sarinom u kojem je poginulo 12 ljudi i ozlijeđeno više od 6000.
20. mart/ožujak
-
Rat u BiH: Armija BiH pokrenula snažnu ofanzivu protiv srpskih snaga na Majevici i Vlašiću.
22. mart/ožujak
-
Ruski astronaut Valerij Poljakov vratio se sa svemirske stanice Mir nakon 437 dana provedenih u svemiru, postavivši rekord za najduži svemirski let.
25. mart/ožujak
-
Papa Ivan Pavao II. objavio je Encikliku Evangelium Vitae. Taj crkveni dokument obrađuje ključna pitanja života i smrti poput: smrtne kazne, pobačaja, ekperimentiranja nad ljudskim embrijima, eutanazije, samoubojstva i zakonodavstva u vezi tih pitanja.
26. mart/ožujak
-
Na snagu stupa Šengenski ugovor (engl. The Schengen Agreement) između zemalja Belgije, Francuske, Njemačke, Luksemburga, Holandije, Portugala i Španije.
26. mart/ožujak
-
Umro Izi-I, američki reper.
27. mart/ožujak
-
Umro Mauricio Guči (it. Maurizio Gucci), kreator i vlasnik modne kuće "Gucci".
30. mart/ožujak
-
Umro Milan Cmelić, srpski slikar.
31. mart/ožujak
-
Završio mandat vojnih snaga UNPROFOR-a u Hrvatskoj.
2. april/travanj
-
Umro Hanes Olof Jesta Alven (šved. Hannes Olof Gösta Alfvén), švedski fizičar, koji je 1970. godine dobio Nobelovu nagradu za fiziku „za fundamentalni rad i otkrića u magnetnoj hidrodinamici što je omogućilo ogromnu primenu raznih oblasti fizike plazme”.
3. april/travanj
-
Najmanje 150 pripadnika plemena Hutu, mahom žena i djece, masakrirano u jednom selu na sjeveroistoku Burundija.
4. april/travanj
-
Umro Zoran Miščević, srpski pjevač grupe Siluete.
6. april/travanj
-
Umro Novak Novaković, poznatiji kao Novak Novak, srpski humorista, pisac, novinar – jedan od najpopularnijih i najplodnijih TV scenarista iz vremena druge Jugoslavije.
6. april/travanj
-
U Kigaliju je osnovan prvi sud za suđenje optuženima za genocid.
9. april/travanj
-
Peruanski predsednik Alberto Fudžimori osvojio je drugi petogodišnji mandat na prvim mirnim predsedničkim izborima u Peruu od 1980. godine.
10. april/travanj
-
Izrael i Jordan su razmenili ambasadore na osnovu mirovnog sporazuma dveju zemalja iz oktobra 1994. godine.
13. april/travanj
-
Ukrajina pristala da do 2000. godine zatvori nuklearni reaktor u Černobilju, poznat po tome što je 1986. godine izazvao ogromno radioaktivno zagađenje.
14. april/travanj
-
Svetska zdravstvena organizacija saopštila da na prostoru SFRJ ima oko milion ljudi kojima je potrebna medicinska pomoć zbog psiholoških trauma izazvanih ratom.
19. april/travanj
-
Od eksplozije automobila-bombe u devetospratnoj zgradi federalnih institucija u Oklahoma Sitiju poginulo 168, a više od 400 ljudi povređeno. Napad izvršio bivši američki vojnik Timoti Mekvej nad kojim je 2001. izvršena smrtna kazna.
20. april/travanj
-
Umro Milovan Đilas, partizanski komandant i najpoznatiji jugoslovenski disident.
22. april/travanj
-
Vojne snage plemena Tutsi u Ruandi napale izbeglički kamp "Kibeho", u kojem su bili smešteni pripadnici plemena Hutu, i pobile oko 2.000 ljudi.
25. april/travanj
-
Umrla Džindžer Rodžers, američka pozorišna i filmska glumica.
27. april/travanj
-
Rođen Nikolas Hilmi „Nik“ Kirios (engl. Nicholas Hilmy "Nick" Kyrgios, grč. Νίκος Κύργιος), australijski teniser.
28. april/travanj
-
U eksploziji gasa poginula najmanje 103 stanovnika južnokorejskog mesta Tegu.
29. april/travanj
-
U Šri Lanki, tamilski pobunjenici oborili su vojni avion u kojem su poginule 52 osobe.
30. april/travanj
-
Predsednik SAD Bil Klinton naložio je prekid trgovine s Iranom i zabranio investicije u tu zemlju, optuživši Teheran da podržava međunarodni terorizam.
1. maj/svibanj
-
Počela operacija Bljesak, u kojoj je u dva dana Hrvatska vojska protjerala snage RSK iz Zapadne Slavonije.
2. maj/svibanj
-
Rat u Hrvatskoj: Nakon Operacije Bljesak snage RSK ispaljuju projektile tipa Orkan na središte Zagreba, 6 osoba poginulo, a 176 ranjeno.
2. maj/svibanj
-
Poginuo Rudolf Perešin, hrvatski vojni pilot.
5. maj/svibanj
-
Umro Mihail Mojsejevič Botvinik (rus. Михаи́л Моисе́евич Ботви́нник), sovjetski šahovski velemajstor i osnivač čuvene sovjetske škole šaha.
7. maj/svibanj
-
Na predsedničkim izborima u Francuskoj Žak Širak pobedio kandidata socijalista Lionela Žospena.
9. maj/svibanj
-
Na kraju trodnevne proslave 50. godišnjice završetka drugog svetskog rata u Evropi i Dana pobede, svetski lideri pozvali na globalno pomirenje. Centralne proslave održane u Parizu i Moskvi.
10. maj/svibanj
-
Svetska zdravstvena organizacija u Ženevi saopštila da bi uzročnik smrtonosne epidemije u Zairu mogao biti virus "ebola".
12. maj/svibanj
-
Vlasnici centra „Rokfeler“ u Njujorku, iza kojih je stajao japanski kapital, objavili bankrot.
18. maj/svibanj
-
Umro Aleksandar Godunov, ruski baletski igrač.
20. maj/svibanj
-
Zairska vlada je uspostavila karantin u regionu pogođenom smrtonosnim ebola virusom.
24. maj/svibanj
-
Umro Džejms Harold Vilson, engleski državnik i publicista.
25. maj/svibanj
-
Avijacija NATO-a, u ratu u BiH, bombardovala je skladište municije bosanskih Srba kod Pala. Srbi su odgovorili uzimanjem za taoce 377 pripadnika mirovnih snaga UN.
25. maj/svibanj
-
U eksploziji granate na centralnom trgu u Tuzli 71 osoba je poginula, a 108 ranjeno.
25. maj/svibanj
-
Umro Krešimir Ćosić, hrvatski košarkaš i trener.
28. maj/svibanj
-
U zemljotresu koji je pogodio ruski grad Neftegorsk na poluostrvu Sahalin poginulo je najmanje 2.000 ljudi.
28. maj/svibanj
-
Umro Irfan Ljubijankić, bosanskohercegovački političar.
28. maj/svibanj
-
Poginuo bosanski ministar inostranih poslova Irfan Ljubjankić kada je helikopter u kojem se nalazio oboren raketom u blizini Bihaća.
28. maj/svibanj
-
Na filmskom festivalu u Kanu jugoslovenski reditelj Emir Kusturica dobio je „Zlatnu palmu“ za film „Podzemlje - bila jednom jedna zemlja“. Deset godina ranije Kusturica je dobio ovu nagradu za film „Otac na službenom putu“.
30. maj/svibanj
-
Rusija formalizovala odnose s NATO-om, ali je ponovila upozorenje da bi širenje zapadnog vojnog saveza na istok Evrope moglo da podeli kontinent.
30. maj/svibanj
-
Umro Dinko Foretić, hrvatski istoričar.
3. jun/lipanj
-
Rat u BiH: Ministri odbrane NATO-a i EU doneli su odluku o stvaranju Snaga za brzo reagovanje u Bosni, koje će štiti mirovne trupe UN od napada bosanskih Srba.
6. jun/lipanj
-
U Južnoj Africi ukinuta smrtna kazna.
8. jun/lipanj
-
Grupa američkih marinaca uspešno okončala akciju spasavanja kapetana Skota O'Grejdija, čiji je avion F16 šest dana ranije u severozapadnoj Bosni oborila vojska bosanskih Srba.
9. jun/lipanj
-
Kolumbijska policija uhapsila Hilberta Rodrigesa Orehuelu, vođu kartela Kalija -najvećeg svetskog sindikata droge.
12. jun/lipanj
-
Umro Arturo Benedetti Michelangeli, italijanski pijanist.
14. jun/lipanj
-
Čečenski pobunjenici izvršili napad na grad Buđonovsk na jugu Rusije, uzeli 1.500 taoca i zauzeli vladine zgrade.
15. jun/lipanj
-
Savet bezbednosti UN usvojioe rezoluciju o proširenju snaga UN u BiH trupama za brza dejstva, sastavljenih od 12.000 francuskih, britanskih i holandskih vojnika.
15. jun/lipanj
-
Umro Džon Vinsent Atanasov, pionir računarstva.
18. jun/lipanj
-
Snage bosanskih Srba oslobodile poslednje od 372 pripadnika mirovnih snaga u BiH koje su držale kao taoce od kraja maja, posle napada aviona NATO na srpske položaje u okolini Pala.
19. jun/lipanj
-
Čečenski pobunjenici oslobodili 1.500 talaca koje su držali šest dana i napustili bolnicu u gradu Budjenovsk na jugu Rusije.
20. jun/lipanj
-
Umro Emil Michel Sioran (rum. Emil Cioran), francuski pisac i filozof rumunskog porijekla.
23. jun/lipanj
-
Umro Džonas Edvard Salk, američki mikrobiolog i pronalazač vakcine protiv dečje paralize.
25. jun/lipanj
-
Šeik Hamad bin Kalifa Al Tani državnim udarom sa vlasti zbacio oca, šeika Kalifu, emira Katara.
26. jun/lipanj
-
Hamid bin Kalifa al-Tani svrgnuo oca Kalifu bin Hamada al-Tanija s položaja katarskog emira u državnom udaru bez žrtava.
28. jun/lipanj
-
Na vojnom poligonu kod Slunja na privremeno okupiranom području Republike Hrvatske formiran je Korpus specijalnih namjena Vojske SAO Krajine.
29. jun/lipanj
-
Više od 500 ljudi poginulo je u Seulu kada se srušila petospratna robna kuća.
29. jun/lipanj
-
Umrla Lana Tarner (engl. Lana Turner), američka glumica.
30. jun/lipanj
-
Vlada u Sarajevu prekinula sve kontakte sa specijalnim izaslanikom Ujedinjenih nacija Jasušijem Akašijem optužujući ga za popustljiv stav prema bosanskim Srbima.
30. jun/lipanj
-
Umrla Filis Hajman (engl. Phyllis Hyman), američka pjevačica.
2. jul/srpanj
-
Jugoslovenski košarkaši postali su evropski šampioni na prvenstvu u Atini. Pobeda je burno proslavljena u zemlji, a oduševljenje je bilo pojačano i zbog trogodišnje međunarodne izolacije SR Jugoslavije.
4. jul/srpanj
-
Rođen Johan Andre Forfang (norv. Johann André Forfang), norveški skijaš-skakač.
7. jul/srpanj
-
U Beogradu je otvorena prva podzemna železnička stanica.
10. jul/srpanj
-
Vojne vlasti oslobodile su iz šestogodišnjeg kućnog pritvora vođu burmanske opozicije i dobitnicu Nobelove nagrade za mir Aung San Su Chi.
11. jul/srpanj
-
Bosanski Srbi zauzeli su Srebrenicu, ubijeno je više hiljada bosanskih Muslimana.
11. jul/srpanj
-
U Francuskoj je umro Gojko Nikoliš, lekar, narodni heroj, španski borac i član Srpske akademije nauka i umetnosti.
13. jul/srpanj
-
Na Cetinju proglašena autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva, koju dosad nije priznala nijedna pravoslavna crkva na svetu. Svečanosti je prisustvovalo oko 300 vernika.
15. jul/srpanj
-
Akcijom vojske Šri Lanke okončana najveća ofanziva tamlskih pobunjenika od 1987. godine. Tokom te akcije poginulo je najmanje 300 ljudi.
16. jul/srpanj
-
Umro Stefan Spender, britanski pesnik.
17. jul/srpanj
-
Umro argentinski automobilski as Huan Manuel Fanđo, petostruki svetski šampion u „Formuli-1“.
18. jul/srpanj
-
Nakon dugog perioda mirovanja, vulkan Sufrije je započeo eruciju koja je nanela velike štete ostrvu Montserat.
21. jul/srpanj
-
Predstavnici 16 zemalja na Međunarodnoj konferenciji o BiH u Londonu upozorili bosanske Srbe da će, ako napadnu "zastićenu zonu" UN-a Goražđe, biti suočeni s "odlučnim uzvraćanjem, koje uključuje i upotrebu vazdušne sile".
21. jul/srpanj
-
Umro Pavle Šovljanski, bokser.
22. jul/srpanj
-
Hrvatski predsjednik Franjo Tuđman i predsjednik Bosne i Hercegovine Alija Izetbegović potpisali su Splitsku deklaraciju.
23. jul/srpanj
-
Ujedinjene nacije izdale naredbu o raspoređivanju Snaga za brza dejstva na području Sarajeva.
24. jul/srpanj
-
Haški tribunal podigao je optužnice protiv Radovana Karadžića, Ratka Mladića, Milana Martića i još 21 osobe, uglavnom komandanata i stražara zatvoreničkih logora u Bosni. Lider bosanskih Srba Radovan Karadžić i general Ratko Mladić optuženi su za genocid, ratne zločine i zločine protiv čovečnosti.
24. jul/srpanj
-
Umro Ivo Kalina, hrvatski slikar.
24. jul/srpanj
-
Bombaš-samoubica, član militantne islamske organizacije Hamas, aktivirao je bombu u autobusu u Tel Avivu od čije je eksplozije poginulo šest, a ranjeno 32 ljudi.
25. jul/srpanj
-
Počela akcija Hrvatske vojske i HVO-a operacija Ljeto '95., kojom su zauzeli 1600 kvadratnih kilometara zapadnog dijela BiH.
25. jul/srpanj
-
Međunarodni sud za ratne zločine na prostoru SFRJ u Hagu podigao optužnice protiv Radovana Karadžića, Ratka Mladića, Milana Martića i još 21 osobe, uglavnom komandanata i stražara zatvoreničkih logora u Bosni. Predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić i general Ratko Mladić optuženi za genocid, ratne zločine i zločine protiv čovečnosti.
26. jul/srpanj
-
Peru i Ekvador se sporazumeli o demilitarizovanoj zoni od oko 500 kvadratnih kilometara u pograničnom amazonskom području, okončavši jednomesečan rat.
1. avgust/kolovoz
-
Umro Mirko Božić, hrvatski književnik.
3. avgust/kolovoz
-
Umrla Ajda Lupino (engl. Ida Lupino), američka glumica.
4. avgust/kolovoz
-
Započela je Operacija Oluja, akcija hrvatskih vojno-redarstvenih snaga s ciljem oslobađanja okupiranih teritorija. Oko 250.000 Srba protjerano je iz svojih domova i krenulo, prema Bosni i SR Jugoslaviji.
4. avgust/kolovoz
-
Poginuo Izet Nanić, komandant 505. bužimske brigade.
5. avgust/kolovoz
-
SAD i Vijetnam uspostavili diplomatske odnose posle višedecenijskog neprijateljstva i založili se za unapređenje međusobne saradnje.
5. avgust/kolovoz
-
U operaciji "Oluja" oslobođen grad Knin, koji je bio snažno uporište Srba.
6. avgust/kolovoz
-
Hrvatski avioni i artiljerija gađali srpske izbeglice koje su u kolonama napuštale teritoriju Hrvatske posle ofanzive hrvatske vojske na Kninsku Krajinu.
7. avgust/kolovoz
-
Otvoren je Varšavski metro.
7. avgust/kolovoz
-
Umrla Brigid Brophy, britanska spisateljica.
7. avgust/kolovoz
-
Borci Petog korpusa Armije RBiH zauzeli Veliku Kladušu i time je prestala postojati Autonomna pokrajina Zapadna Bosna pod vodstvom Fikreta Abdića.
7. avgust/kolovoz
-
Zrakoplovstvo RS kao ispomoć Srbima napalo hrv. položaje u Županji, Virovitici, Požezi, Kutini i na Savi.
7. avgust/kolovoz
-
Najmanje 20 ljudi poginulo je u ekspoloziji bombe koju je u zgradi vlade u Kolombu, u Šri Lanki, aktivirao jedan tamilski pobunjenik, bombaš-samoubica.
15. avgust/kolovoz
-
Japan je, 50 godina nakon završetka Drugog svetskog rata, prvi put jasno izrazio žaljenje zbog ratnih akcija u regionu.
16. avgust/kolovoz
-
Stupio na snagu mirovni sporazum u Čečeniji, nakon što su manje grupe čečenskih pobunjenika predale oružje, a ruske trupe počele povlačenje sa linije fronta.
16. avgust/kolovoz
-
Stanovnici Bermuda su na referendumu glasali da ostanu britanska kolonija.
19. avgust/kolovoz
-
U saobraćajnoj nesreći na Igmanu, blizu Sarajeva, poginuli su izaslanik SAD za bivšu Jugoslaviju Robert Frejžer i trojica njegovih saputnika.
20. avgust/kolovoz
-
Umro Hugo Prat (ital. Hugo Pratt), pravo ime Ugo Eugenio Prat (ital. Ugo Eugenio Prat), italijanski strip autor.
22. avgust/kolovoz
-
Parlament Etiopije izabrao Negasa Gidadu za šefa države pod novim imenom Savezna Demokratska Republika Etiopija.
24. avgust/kolovoz
-
Microsoft u distribuciju pušta Windows 95.
26. avgust/kolovoz
-
Voz slobode krenuo iz Zagreba za Split, preko Karlovca, Gospića i Knina, simbolički obnovio željezničku vezu između sjevera i juga Hrvatske.
27. avgust/kolovoz
-
Izrael i PLO su u Kairu potpisali sporazum o proširenju palestinske autonomije i na Zapadnu obalu. Autonomija je dotad bila predviđene samo za oblast Gaze.
28. avgust/kolovoz
-
Od eksplozije granate na sarajevskoj pijaci Markale poginulo je 37, a ranjeno 85 ljudi. Predstavnici UN u Sarajevu optužili su Srbe za masakr civila, a dva dana kasnije avioni NATO bombardovali su položaje Vojske Republike Srpske. Ovo namešteno granatiranje bilo je povod za ulazak NATO pakta u rat protiv Republike Srpske i nastavak akcije NATO pakta i Hrvatske protiv Republike Srpske Krajine započete dvadesetak dana ranije. Tim akcijama potpuno je proterano srpsko stanovništvo sa teritorije Kninske Krajine, kao i srpsko stanovništvo iz zapadnih i jugozapadnih delova Bosne i Hercegovine. Republika Srpska je vojnički poražena i bila je prinuđena da potpiše mir u kome je izgubila više od trećine svoje dotadašnje teritorije.
28. avgust/kolovoz
-
Rođen Andreas Velinger (njem. Andreas Wellinger), njemački skijaš-skakač.
29. avgust/kolovoz
-
Pokrenuta je NATO-ova vojna operacija protiv bosanskih Srba.
29. avgust/kolovoz
-
Pod snažnim međunarodnim pritiskom, rukovodstva SR Jugoslavije i Republike Srpske dogovorila su se o formiranju jedinstvene delegacije koja će učestvovati u mirovnom procesu u Bosni, a predsednik Srbije Slobodan Milošević ovlašćen je da pregovara u ime cele delegacije.
30. avgust/kolovoz
-
Avioni NATO-a počeli su seriju napada na srpske položaje u Bosni. Napadi su usledili dva dana nakon što je u minobacačkom napadu na Sarajevo ubijeno 37 ljudi.
30. avgust/kolovoz
-
Umro Sterling Morison (eng. Sterling Morrison), američki gitarista.
4. septembar/rujan
-
Pod geslom „Ujedinjeni Jerusalim je naš“, Izrael je započeo 15-mesečnu proslavu 3000. godišnjice proglasa kralja Davida o tom gradu kao prestonici jevrejskog naroda.
5. septembar/rujan
-
Francuska je izvela prvu u seriji atomskih proba na pacifičkom ostrvu Mururoa, što je izazvalo osudu širom sveta i masovne proteste, posebno u Australiji i na Tahitiju.
7. septembar/rujan
-
Umro Radivoje Lola Đukić, srpski televizijski, pozorišni i filmski reditelj i komediograf.
8. septembar/rujan
-
Ministri inostranih poslova SR Jugoslavije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine prihvatili su u Ženevi mirovni plan za Bosnu, što je bio uvod u okončanje najtežeg sukoba na tlu Evrope od Drugog svetskog rata.
10. septembar/rujan
-
Tokom vazdušne operacije protiv Republike Srpske, NATO je, sa američkog broda „Normandija“ u Jadranskom moru, krstarećim raketama „tomahavk“ počeo da gađa protivvazdušne položaje u okolini Banje Luke.
11. septembar/rujan
-
Nakon više od tri godine Armija Republike Bosne i Hercegovine zauzima Vozuću.
11. septembar/rujan
-
Na hiljade ljudi demonstriralo ulicama Pariza u znak protesta zbog obnavljanja francuskih nuklearnih proba u južnom Pacifiku.
12. septembar/rujan
-
Umro Piter Džeremi Vilijam Hagins (engl. Peter Jeremy William Huggins), engleski glumac.
13. septembar/rujan
-
Počela je vojna operacija "Sana '95" u kojoj 5 korpus ARBiH zauzeo gradove Bosanski Petrovac, Ključ i Bosansku Krupu, sa dijelovima drugih jedinica Armije RBiH i Sanski Most.
14. septembar/rujan
-
Hrvatske vlasti predale su SAD-u Fouada Talaata Qassema zvanog "Abu Tallat", osumnjičenog za terorizam.
15. septembar/rujan
-
Armija RBiH zauzela Bosanski Petrovac.
15. septembar/rujan
-
Pripadnici 5. korpusa Armije R BiH zauzimaju bihaćko naselje Kulen Vakuf.
15. septembar/rujan
-
Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija produžio je za još šest meseci delimičnu suspenziju sankcija protiv Jugoslavije.
17. septembar/rujan
-
Armija BiH počela akciju zauzimanja dijela Bosanske Krajine.
17. septembar/rujan
-
Masakr u Oborcima kod Donjeg Vakufa.
18. septembar/rujan
-
Hrvatska vojska počinje ofanzivu "Una" koja ima tajni cilj spriječavanje 5 korpusu ARBiH izlaz na rijeku Savu. Akcija je završila neuspjehom jer je Vojska RS-a uspjela da odbrani napad.
21. septembar/rujan
-
Zločin u selu Sasina u općini Sanski Most, ubijeno 67 civila, odraslih muškaraca Bošnjaka i Hrvata.
22. septembar/rujan
-
Umrla Nasiha Kapidžić-Hadžić, bosanskohercegovački pjesnik, prozni pisac i urednik.
26. septembar/rujan
-
Počelo suđenje bivšem premijeru Italije Đuliju Andreotiju, pod optužbom da je imao bliske veze s mafijom. Andreoti sedam puta biran za premijera Italije i bio je jedan od simbola posleratne Italije.
28. septembar/rujan
-
Rođen Mladen Reljanović, srpski pozorišni glumac i komičar.
28. septembar/rujan
-
Umro Slobodan Ivković, jugoslovenski i srpski košarkaš i košarkaški trener.
3. oktobar/listopad
-
Predsednik bivše jugoslovenske republike Makedonije Kiro Gligorov povređen u atentatu eksplozijom automobila-bombe u centru Skoplja, a njegov vozač i jedan slučajni prolaznik poginuli.
5. oktobar/listopad
-
Američki izaslanik za Balkan Ričard Holbruk uspeo je, nakon dva meseca pregovora sa Srbijom i Hrvatskom i liderima zaraćenih strana u Bosni, da postigne sporazum o prekidu vatre, koji je bio uvod u mirovne pregovore u Dejtonu.
7. oktobar/listopad
-
Umro Gérard Henri de Vaucouleurs, francuski astronom.
10. oktobar/listopad
-
Izrael u skladu s mirovnim sporazumom s Palestinskom oslobodilačkom organizacijom počeo povlačenje sa Zapadne obale i oslobodio iz zatvora oko 300 Palestinaca.
20. oktobar/listopad
-
U Rijeci je eksplodirao automobil-bomba ispred Policijske uprave. Poginuo je jedan atentator, drugi je teško ozlijeđen, a 28 ljudi je lakše ozlijeđeno. Događaj se povezuje se s hrvatskim izručenjem SAD-u Fouada Talaata Qassema.
25. oktobar/listopad
-
Na osnovu sporazuma Izraela i Palestinske oslobodilačke organizacije o palestinskoj samoupravi, izraelske trupe počele povlačenje iz grada Dženin, na okupiranoj Zapadnoj obali.
25. oktobar/listopad
-
Umro Miljenko Smoje, hrvatski novinar, književnik, i televizijski scenarist. Pisao je putopise, scenarije, reportaže i satire o običnom čovjeku i savremenom životu. Objavljivao je na Radio Splitu, u Slobodnoj Dalmaciji, Vjesniku i Feral Tribuneu.
26. oktobar/listopad
-
Ubijen Fati Škaki, vođa palestinske terorističke islamske organizacije „Islamski džihad“.
27. oktobar/listopad
-
Umro Slobodan Selenić, srpski književnik.
28. oktobar/listopad
-
U požaru koji je izbio u metrou glavnog grada Azerbejdžana, Bakuu, poginulo najmanje 289, povređeno 270 ljudi.
29. oktobar/listopad
-
Parlamentarni izbori u Hrvatskoj na kojima pobjeđuje Hrvatska demokratska zajednica i izbori za Gradsku skupštinu Zagreba nakon kojih zbog iznenadne pobjede opozicije započinje Zagrebačka kriza.
30. oktobar/listopad
-
Sa 50,6 odsto glasova „za“ stanovnici Kvebeka izjasnili se na referendumu protiv nezavisnosti te kanadske provincije.
31. oktobar/listopad
-
Rođen Mihailo Ristić, srpski fudbaler.
1. novembar/studeni
-
U američkoj vojnoj bazi Rajt-Paterson u Dejtonu, Ohajo, počeli mirovni pregovori o Bosni i Hercegovini. Posle tri sedmice, mirovni sporazum kojim je okončan rat u toj bivšoj jugoslovenskoj republici parafirali predsednici Srbije, Hrvatske i BiH - Slobodan Milošević, Franjo Tuđman i Alija Izetbegović.
2. novembar/studeni
-
Vrhovni sud Argentine doneo je odluku o ekstradiciji nacističkog oficira Eriha Pribkea Italiji, gde je optužen za ratne zločine tokom Drugog svetskog rata.
3. novembar/studeni
-
Umro Bojan Adamič, slovenski kompozitor filmske muzike.
3. novembar/studeni
-
Rođena Kolin Martel (franc. Coline Mattel), francuska skijašica-skakačica.
4. novembar/studeni
-
Umro Jitzhak Rabin, izraelski političar i državnik, dobitnik Nobelove nagrade za mir.
4. novembar/studeni
-
U Tel Avivu je ubijen izraelski premijer Jicak Rabin, koji je po dolasku na vlast 1992. počeo proces pomirenja sa Arapima. Atentat je izvršio izraelski ekstremista Jigal Amir, nakon mirovnog skupa na kojem je učestvovao premijer.
5. novembar/studeni
-
André Dallaire pokušao izvršiti atentat na Jeana Chrétiena, kanadskog premijera; pokušaj je propao kad je premijerova supruga zaključala vrata.
8. novembar/studeni
-
Republika Makedonija zvanično je postala 38-a članica Saveta Evrope.
12. novembar/studeni
-
U Erdutu je potpisan Temeljni sporazum o području istočne Slavonije, Baranje i zapadnog Srijema, poznatiji pod nazivom Erdutski sporazum.
16. novembar/studeni
-
Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu optužio je predsednika Republike Srpske Radovana Karadžića i vojnog komandanata Ratka Mladića za genocid nad muslimanskim civilima počinjen tokom zauzimanja Srebrenice u julu 1995, kada je više hiljada bosanskih Muslimana ubijeno i raseljeno.
19. novembar/studeni
-
Predsednik Makedonije Kiro Gligorov ranjen prilikom eksplozije automobila-bombe u centru Skoplja, a njegov vozač je poginuo.
20. novembar/studeni
-
Na predsedničkim izborima u Poljskoj kandidat levice, bivši komunista Aleksandar Kvasnjevski pobedio je dotadašnjeg šefa države Leha Valensu.
21. novembar/studeni
-
Nakon trosedmičnih pregovora Alija Izetbegović, Franjo Tuđman i Slobodan Milošević, lideri BiH, Hrvatske i SR Jugoslavije, parafirali Dejtonski mirovni sporazum, po kojem se BiH dijeli na dva entiteta: Federaciju BiH (51% teritorije) i Republiku Srpsku (49%); ovim sporazumom okončan je rat u BiH.
21. novembar/studeni
-
Argentina Italiji izručila nacističkog oficira Eriha Pribkea, odgovornog za masakr 335 civila u Drugom svetskom ratu.
22. novembar/studeni
-
Posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma kojim je okončan rat u Bosni i Hercegovini, Savet bezbednosti UN suspendovao ekonomske Jugoslaviji i počeo ukidanje embarga na oružje članicama SFRJ. Jugoslavija pod ekonomskom blokadom bila 1.253 dana, od 31. maja 1992.
23. novembar/studeni
-
Umro Luj Mal, francuski filmski režiser.
24. novembar/studeni
-
Irci na referendumu tesnom većinom izglasali legalizaciju razvoda braka.
25. novembar/studeni
-
Rođena Danica Krstić, srpska je etno pjevačica.
30. novembar/studeni
-
Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija jednoglasno usvojio odluku da 31. januara 1996. bude okončana troipogodišnja mirovna misija u Bosni i Hercegovini.
3. decembar/prosinac
-
Bivši predsednik Južne Koreje Čun Do Hvan uhapšen pod optužbom da je odgovoran za masakr u gradu Kvangdžu u maju 1979, kada je vojska ubila više od 200 demonstranata.
3. decembar/prosinac
-
Rođen Srđan Plavšić, srpski fudbaler.
4. decembar/prosinac
-
Ministri inostranih poslova Evropske unije na sastanku u Briselu suspendovali sankcije Jugoslaviji, uvedene 1992. zbog umešanosti Vlade Jugoslovije u rat u Bosni i Hercegovini.
4. decembar/prosinac
-
Prvi vojnici NATO, prethodnica trupa za primenu Dejtonskog mirovnog sporazuma, sleteli u dva aviona na sarajevski aerodrom.
5. decembar/prosinac
-
Članice NATO-a odobrile su upućivanje 60.000 vojnika u Bosnu radi očuvanja mira postignutog Dejtonskim sporazumom. Najveća operacija Atlantskog saveza od njegovog osnivanja 1949. sprovedena je pod nazivom „Zajednički poduhvat“.
5. decembar/prosinac
-
Armija Šri Lanke zauzela je Džafnu, grad na istoimenom poluostrvu, koji je pet godina bio glavno uporište tamilskih pobunjenika.
7. decembar/prosinac
-
Sonda s američkog vasionskog broda „Galilej“ je ušla u atmosferu Jupitera i 75 minuta slala podatke pre nego što se raspala.
8. decembar/prosinac
-
U Londonu počela dvodnevna Konferencija na kojoj je, umesto ženevske Mirovne konferencije za SFRJ, osnovan Savet za sprovođenje mira. U radu Konferencije učestvovali ministri inostranih poslova 40 zemalja i predstavnici brojnih međunarodnih organizacija. Švedski diplomata Karl Bilt imenovan za predstavnika međunarodne zajednice u Bosni.
9. decembar/prosinac
-
Vrhovni sud Poljske potvrdio pobedu Aleksandra Kvašnjevskog na novembarskim predsedničkim izborima i odbacio žalbu pristalica njegovog poraženog rivala Leha Valense.
10. decembar/prosinac
-
Umrla Saša Božović rođena Magazinović srpska lekarka i književnica, učesnica Narodnooslobodilačke borbe.
11. decembar/prosinac
-
Umro Ante (Miko) Tripalo, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i društveno-politički radnik SR Hrvatske i SFR Jugoslavije. Jedan od vođa Hrvatskog proljeća.
14. decembar/prosinac
-
U Jelisejskoj palati u Parizu potpisan mirovni sporazum o okončanju 44-mesečnog rata u Bosni, koji je postignut 21.11.1995. u Dejtonu, SAD. Potpise na sporazum stavili predsednici Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Srbije Franjo Tuđman, Alija Izetbegović i Slobodan Milošević. Tim sporazumom BiH podeljena na dva entiteta, Federaciju BiH i Republiku Srpsku, a nadgledanje sprovođenja mira povereno snagama NATO.
16. decembar/prosinac
-
Savet bezbednosti UN dao snagama NATO ovlašćenje da preuzmu nadležnost nad mirovnim operacijama u Bosni i Hercegovini. Time je okončana misija UNPROFOR-a i stvoreni pravni uslovi da NATO počne misiju nadgledanja sprovođenja mira u Bosni.
17. decembar/prosinac
-
Vođa delegacije bosanskih Srba na mirovnim pregovorima u Dejtonu Slobodan Milošević odbio da poslanicima Skupštine RS podnese izveštaj o mirovnim pregovorima na kojima je postignut sporazum o okončanju bosanskog rata.
18. decembar/prosinac
-
Umro Konrad Zuse, njemački inžinjer zaslužan za kreiranje prvog programski kontroliranog računara, Z1.
19. decembar/prosinac
-
Prvi vojnici iz Rusije stigli u Bosnu gde će se uključiti u misiju očuvanja mira (IFOR), koja je po odluci Saveta bezbednosti UN poverena snagama NATO.
20. decembar/prosinac
-
Američki avion "boing 757" sa 164 putnika i člana posade, koji je leteo od Majamija ka kolumbijskom gradu Kali, srušio se u planinama jugozapadne Kolumbije. Nesreću preživelo četvoro ljudi i jedan pas.
23. decembar/prosinac
-
U indijskom gradu Dabali, severno od Nju Delhija, u požaru koji je izbio u svečanoj sali za vreme školske zabave život je izgubilo 538 ljudi, među kojima najveći broj dece između pet i 14 godina.
24. decembar/prosinac
-
Na parlamentarnim izborima u Turskoj najviše glasova osvojila islamistička Partija prosperiteta, što je bila prva izborna pobeda islamista u 72-godišnjoj istoriji sekularne Turske.
25. decembar/prosinac
-
Umro Din Martin, američki glumac i pjevač.
26. decembar/prosinac
-
Rođen Zach Mills, američki glumac.
27. decembar/prosinac
-
Francuska izvršila petu u seriji nuklearnih proba u Južnom Pacifiku, što je izazvalo osude širom sveta.
28. decembar/prosinac
-
Na Aerodrom „Beograd“ sletela tri transportera NATO s trupama iz sastava mirovnih snaga Ujedinjenih nacija za Bosnu i Hercegovinu.
31. decembar/prosinac
-
Američki inženjeri završili pontonski most preko Save, a potom američki tenkovi i trupe iz sastava snaga UN za održanje mira ušli u Bosnu.
31. decembar/prosinac
-
Umro Zlatko Šimunović, hrvatski slikar, završio Akademiju, suradnik Majstorske radionice K. Hegedušića u Zagrebu. U većem dijelu svojeg opusa zaokupljen geometrijskom apstrakcijom; radio slike koje teže pokretu. Bavio se tv scenografijom, oblikovajem interijera i grafikom.
Desilo se u 1995. godini
-
-
